Techniek:Livestream

Vanaf punt 6 moet de documentatie aangepast worden. Op 29/12/2023 is het volgmij en tally-systeem grondig aangepakt. Documentatie en schemata volgen z.s.m. Info hieronder vanaf punt 6 is obsoleet. 1 Trouble shooting Let op OBS Studio v. 27.1.3 is geïnstalleerd. Versie 28 heeft problemen met de OBS NDI plugin, dus niet upgraden!! Het probleem is dat er kennelijk problemen zijn met de rechten van het NDI gebeuren. Wachten tot dit probleem is opgelost voor je kan upgraden. Immers je hebt zonder deze plugin geen toegang tot de camera of ander computerscherm. Mocht je per ongeluk toch upgraden. Je kan downgraden door gewoon de oude versie opnieuw te installeren. (ervaring 2/9/2022) Bij een update van Elgato Stream Deck zet deze zichzelf in opstarten (okt en dec 2021) Echter indien Stream Deck in opstarten staat dan werken in OBS-Studio een aantal hotkeys niet!! Indien Stream Deck automatisch opstart, dan werken een aantal hotkeys (om OBS te besturen) niet. Uit opstarten (bij instellingenvan Windows) gooien (apps -> opstarten. 2 Huidige versie Eerste keer in gebruik op zondag 6 september 2020. Centraal PTZOptics HD Videocamera: Model PT30X-NDI-WH-Cserienr. rf06190039 (=PT30X-NDI-GY) NDI betekent: beeld, geluid, besturing camera allemaal via UTP kabel, met eigen IP adres (hier 192.168.2.111). De kabel UTP 6 getrokken vanuit meterkast naar balustrade oksaal (in totaal 96! meter). Streamen via Youtube, met behulp van programma OBS Studio. Camera-besturing van PTZ Optics als plugin in OBS Studio. Geluid is identiek aan dat ontwikkeld voor de eerste versie. Het beeld van de projectiecomputer (ChurchSlide) wordt via NDI Screen Capture (via internet) in de livestream geplaatst. Let op: vanuit OBS instellingen moet je steeds weer een streamsleutel activeren in Youtube. Dit moet handmatig. Kan niet geautomatiseerd in juni 2021. 3 Koppeling met ChurchSlide Zie hier de schemata en uitleg. 4 Geluid Het geluid wordt afgetapt van ... met een mono jack ... deze met behulp van zelfgebouwde omzetter/attenuator naar de computer (via microfoon op usb ingang) (Deze moet je natuurlijk selecteren in de livestream-software OBS Studio). Dit geluid is perfect. Ervaring: noise suppression van OBS Studio maakt spreken kraakhelder maar vervormt zang zeer erg, dus uitgezet. schema omzetter 5 Beamer beeld in livestream het beeld wordt verzonden via NDI Screen Capture op de projectiecomputer (sacristie). Dit gaat gewoon via een netwerkkabel over intranet. Dit programma start automatisch mee op. Je hoeft verder niets te doen. De vinkjes moeten allemaal uit staan voor het beste resultaat. op de livestream-laptop moet studiomodus uitstaan. Via wat hardware wordt het signaal van de gele led (beamer aan) optisch gekoppeld aan de arduino leonardo die via usb gekoppeld is aan de laptop. Deze geeft bij aan / uit de hotkeys Alt-D en Alt-C door naar de livestream computer via USB deze moet nu gekoppeld aan NDItmSource2. Dit is ingebouwd in de arduino die ook het volg-mij systeem beheert. Op de laptop zijn deze hotkeys in OBS Studio gebruikt om de scene Churchslide (hierin staat het zwarte tekstprojectiebeeld van ChurchSlide!) aan en uit te zetten. Dit veronderstelt uiteraard dat deze hotkeys in OBS Studio gedefinieerd zijn en de functie hebben om in dit geval de scene churchslide, waarbinnen het NDI signaal van de projectiecomputer binnenkomt en weergegeven wordt. Let op: de laptop ziet het beeld pas als het verandert. Dit werkt zo: de scene ChurchSlide is genest in alle andere scenes, zodat aan of uit overal verschijnt. Zorg dat ook de scene ChurchSlide in alle scenes genest is, ook waar de tekst niet gezien hoeft/mag worden. Plaats deze scene waar hij niet gezien hoeft te worden onderaan in de bronnen. Dan blijft het beeld in de scene ChurchSlide synchroon met het beeld van de projectie, als je naar een scene gaat waar de dia wel geplaatst/gezien moet worden. Anders heeft hij de veranderende dia's niet gevolgd. Nu gebeurt dat op de achtergrond wel en is hij up-to-date bij scene-wisseling. Let wel: als het uitgaande beeld van de projectie-computer uit staat (gele led uit) dan wordt er helemaal geen beeld verzonden. OBS synchroniseert niet spontaan bij het opnieuw aangaan van het beeld, maar enkel bij een veranderend beeld, vandaar de page-down en page-up truuk van de afstandbediening. P.S. ook het koppelen van de microfoon aan de scenes gebeurt via hotkeys in OBS Studio. De arduino achter de computertafel krijgt zijn input van de afstandbediening. Omdat er slechts één arduino (in volg-mij-systeem) de hotkeys beheert om OBS Studio aan te sturen zie hier: de nodige schemata. 6 Automatisch volgen door camera van de gekozen microfoon Let op: werkt enkel indien geluidsinstallatie is aangezet. Het volg-mij-kastje bevat een arduino die twee dingen doet: het verzorgen van beeld aan/uit van de liedteksten in de livestream. Dit werkt altijd als de projectiecomputer en beamer aanstaan (onafhankelijk van aan/uit stand van dit kastje). het doen volgen van de microfoonpositie door de camera. Hierbij houdt het systeem rekening met het feit of de projectie/beamer aanstaat. De camerapositie wordt zo gekozen dat het projectievlak van de teksten buiten de positie van de persoon/personen bij ambo, altaar of koor valt. Zonder beamer-aan wordt er direct ingezoomd. Bij beamer-aan wordt at random gekozen tussen twee (uit de aard van de zaak relatief dicht bij elkaar liggende) camera-posities. 6.1 Uitleg van het volg-mij-systeem Let op de arduino in het volg-mij kastje doet drie dingen: Beeld aan beamer en beeld uit (via hotkeys, zie gele leds en knoppen op computertafel) de microfoonvoorkeur stuurt de camerapositie stuurt (indien volg-mij aanstaat) Indien volgm-mij aan en geen microfoon gekozen dan gaat het beeld binnen 10 seconden centraal (hele priesterkoor) via arduino met pythonlees (zit rechts in kastje) wordt gekeken of de mistijd bekend is. Indien deze bekend dan gaat bij geen gekozen microfoon het beeld centraal met de liturgische titel van die dag. via ethernet gaat het signaal naar de tally of het volgen aan of uit staat en verschijnt de commentaar op het oranje schermpje rechts van de meterkast. 6.1.1 Beeld aan en beeld uit Gele led aan (beeld aan in kerk) Let op: komt van Churchslide via NDI Screen Capture. sneltoetsen let op: deze arduino geeft permanent de input van de sacristie-monitor door gestuurd door beeld-aan/uit (gele led) boven computertafel. (dit is onafhankelijk van aan/uit zijn van het volg-mij-systeem). handeling toets commentaar Toon beeld van computer sacristie ctrl-D hotkey scene (i.c. ChurchSlide) aan, met daarin de NDI link: NDItmSource2 Verberg beeld van sacristie ctrl-C hotkey scene (i.c. ChurchSlide) uit, met daarin de NDI link NDItmSource2 Dit signaal 12V komt via een usb-kabel (niet in gebruik als internetkabel dus) naar de arduino leonardo bij de laptop, via optocoupler. Het signaal via deze utp-kabel (di type kabel omdat die er reeds lag) in is: beeld aan/uit en beamer aan/uit. Zie ook: Techniek:MK afstandsbediening ChurchSlide deze bedient de ChurchSlide-computer en kan ook het beeld knippen. 6.1.2 Uitgaande van de microfoonvoorkeur, indien ingeschakeld volgt de camera de voorkeurmicrofoon opslag: \\server2020\share\Techniek\Handleidingen en theorie\MK Beamer en livestream\MK Afstandsbediening ChurchSlide.wpd De schemata Volg-mij! (camerapositie volgt voorkeurkeuze microfoon) Indien de geluidsinstallatie en daarmee de randapparatuur ingeschakeld is kan volg-mij ingeschakeld worden. Indien ingeschakeld dan stuurt het systeem via hotkeys in OBS Studio de camerapositie naar altaar, ambo of koor. Een verandering van camerapositie gebeurt enkel als de keuze van de microfoon verandert. Indien het volg-mij-systeem aanstaat en alle microfoons worden uitgezet, gaat de camera naar preset1, beeld van heel priesterkoor. Voor de dienst gaat die centraal nar priesterkoor met liturgische titel. Het systeem weet wanneer de beamer aanstaat en zal een camerapositie kiezen die bij beamer-aan voorkomt dat de tekstdia voor de spreker of koor verschijnt. Indien het een reguliere dienst is zet het systeem alles standaard (micros aan / extra muziek uit / volg-mij aan) en verdwijnt de liturgische titel. Volg-mij stuurt ook zijn aan/uit stand naar de tally via internet (192.168.2.177), incl. de commentaar naar het oranje lcd-scherm. Indien volg mij uit staat dan knippert de linker led rood-groen. Het ip-address van Volg-mij is 192.168.2.178. De arduino leonardo is optisch gescheiden van de sacristie-computer en van invoer van de voorkeuren van de microfoons. De voorkeuren worden afgetapt van de microfoonswitch. Via hotkeys (sneltoetsen) in OBS Studio wordt het beeld gestuurd. Dit is zo ingesteld dat de camera-positie enkel verandert wanneer de microfoonvoorkeur verandert. Voor het begin van de Mis is het vaak handig om via reset alle microfoons uit te zetten, zodat volgmij reageert bij inschakelen van de eerste microfoon. De aan/uit-stand van het volgmij-systeem wordt via ethernetshield naar de tally (192.168.2.177) incl. oranje lcd-scherm gestuurd (uit: linker led rood-groen knipper). knoppen microfoon op micro of op microfoonswitch bij beamer aan random keuze tussen 2 sneltoetsen< aanwezige projectievlak niet voor spreker plaatsen bij beamer uit altijd vrij beeld zonder projectievlak ambo (groene led) ctrl-M = preset22 ctrl-U = preset32 ctrl-B = preset42 altaar (gele led) ctrl-L = preset21 ctrl-T = preset31 ctrl-A = preset41 koor (rode led) ctrl-K = preset23 ctrl-V = preset33 ctrl-F = preset43 reserve 1 (oranje led) ctrl-xxx de facto niet in gebruik reserve 2 (oranje led) ctrl-xxx de facto niet in gebruik Indien volg-mij aanstaat en alle microfoons uit staan, dan gaat het beeld centaal Tijdens de dienst is dat: ctrl-S = preset1 (hele priesterkoor) zonder liturgische titel anders hangt hij op laatste positie en dan kan vreemd zijn Voor de dienst is dat: ctrl-Z .. openingsscène met liturgische title excursie preset: De presets moeten dus gedefinieerd zijn. Nb. het definiëren van presets > 10 lukt niet in OBS Studio zelf. Je kan ze wel oproepen via OBS (PTZoptics toetsen in docks). Je stelt in OBS Studio de beeldpositie in. Definiëren doe je door dit te laten staan en de camera in de browser (buiten OBS dus) op te roepen met zijn ip-adres 192.168.2.10 en dan bij het ip-adres geef je een nummer aan de preset (dit is het beeld in OBS van dat moment). Vervolgens kan je in OBS Studio de preset oproepen onder bronnen als browser -> bv. voor preset 29: http://192.168.2.10/cgi-bin/ptzctrl.cgi?ptzcmd&poscall&29 Het Volg mij - systeem: Dit kan je enkel aanzetten als de schakelaar op het keuzekastje aanstaat (rode led brandt). De arduino krijgt het led-signaal van de microfoons binnen: nl. welke aanstaat. Dit zijn de facto: altaar, ambo en jeugdkoor (de twee reserves werken maar zijn niet in gebruik en in software niet actief). Via optocouplers gaan deze signalen naar de arduino leonardo: deze zendt de codes (sneltoetsen, zie hierboven) naar OBS. Uiteraard moeten die sneltoetsen/hotkeys in OBS gedefinieerd zijn. Behalve volgaan/volguit deze gaan via ethernet direct naar de tally. Het volg mij-systeem kijkt of de beamer aan of uit is en past het gekozen beeld (preset) aan zodat bij beamer-aan het zwarte scherm van Churchslide niet voor je snuffert staat. Op dit moment is het zo ingesteld dat bij beamer-aan at random gekozen wordt uit twee camera-instellingen bij ambo / altaar / koor. Bij beamer uit is dit enkel één positie. Er zijn nog twee reserve-keuzeknoppen voor extra-microfoons voorzien. Indien andere keuzemicrofoons aangesloten worden dan is dat uit te breiden. De Arduino leonardo met ethernetshield op basis van W5500 aansluitingen (D10-13 gereserveerd): D0 volgaan/uit dit is de mechanisch schakelaar om volgen aan aan te zetten: laag is aan! D1 beamer is aan /uit rode led op bedieningspaneel onder D2 beamer beel aan/uit dit is beeld-aan vanuit projectie daar nr 4 in standaarcontact (pinhead 8x) gele led op bedieningspaneel onder D3 refresh Obsoleet. Signaal naar de projectiemonitor voor schermrefresh. Dit wordt niet meer gebruikt. Nl. opgelost aldaar door pg-up / pg-down truuk D5 ambo D6 altaar D7 koor D8 reserve1 dit is een niet-gebruikte microfoon met keuzeschakelaar D9 reserve2 dit is een tweede niet-gebruikte microfoon met keuzeschakelaar De gebruikte software is volgmij_extra_0x.ino in arduino Het volg-mij kastje heeft 4 aansluitingen/bussen: USB naar laptop voor livestream (deze geeft de hotkeys door naar OBS) let op dit niet verbinden met internet sub-D stekker (in) hier komt het signaal van de leds (voorkeuren) van de microfoonswitch of microfoonkeuzeschakelaar binnen RJ45 stekker (geen internet!) deze is voor het ophalen van de signalen beamer / beeld beamer van de kerkprojectie (opgepikt aan de standaard pinhead van 8 achter projectiecomputer) en het uitzenden van de puls naar de arduino van de projectie om het scherm te verversen (refresh). Dit refreshen is afgekoppeld vw. overbodig, nl. ondervangen door bij beeld aan iedere keer vooruit-achteruit snel te doen (page-down en page-up truuk) om het beeld te bewegen. RJ45 stekker (wel internet!) direct van arduino ethernet-shield naar internet vw. doorgeven volgaan/volguit (Zorg dat de arduino-stacks vastgeschroefd zitten, de zware stekkers en draden kunnen ze anders makkelijk loswrikken.) 7 On-air, ledaanduiding van toestand livestream Deze commando's worden verstuurd via de toetsen van streamdeck (via url aldaar). WAARSCHUWING: als de laptop niet volledig uitgeschakeld wordt (maar bv. gewoon dicht gedaan) dan blijf streamdeck kennelijk in zijn geheugen oude waarden bewaren en werkt de "on-air" aanduiding niet. Wat helpt is streamdeck opnieuw opstarten. Let op na een streamdeck-update moet je streamdeck weer als administrator laten opstarten. Anders krijgt streamdeck geen toegang tot OBS! Het correct opstarten van de arduino blijkt uit het flitsen rood / groen. Dit zegt echter niets over de toestand van de streamdeck zelf. Let wel: volg mij! stuurt via ethernet shield ook het commando volgaan / volguit dit geeft aan of het camera-volgsysteem aan / uit staat. Schemata Aanduiding tally: on-air / recording (192.168.2.177/?xxx) (nb. dit vaste IPadress is nodig voor OBS) voorheen werd 2.11 genomen. Deze lage nummer wordt al gauw door UDP toegewezen en dan werkt dit niet. leds betekenis intern commando alles uit geen life stream (begintoestand) streamuit groen aan life stream is aan streamaan linker led knippert rood-groen het automatisch volgen door camera staat uit volgaan / volguit middelste rode led knippert uitgaande microfoons uit (mute) begintoestand = microaan microaan / microuit rechter gele led knippert externe muziek (bandje) naar livestream begintoestand = externuit externaan / externuit alle leds knipperen life stream is aan het sluiten, leadout-scherm streamsluit gevolgd na 30 sec. door streamuit enkel groene leds (normaal tijdens viering) livestream aan automatisch volgen aan uitgaande geluid/microfoon aan extra uitgaande muziek (niet geluid van kerk) uit Via arduino ethernet shield worden de commando's streamaan / streamuit / streamsluit / microaan / microuit / externaan / externuit / volgaan / volguit gelezen Deze worden vanuit streamdeck verzonden (url), behalve volgaan/uit die rechtstreeks vanuit volgmij gestuurd worden. (dit vw. historische reden. Kan natuurlijk allemaal rechtstreeks vanuit volgmij indien gewenst.) browser: 192.168.2.177/?streamaan enz. Tally ON AIR / RECORDING / MIKE MUTE let op: werkt enkel indien geluidsinstallatie is ingeschakeld. Bij het opstarten knippen de leds 3x gezamelijk groen - rood. één of meer groene leds vol aan: livestream aan linker led rood-groen knipper: volg mij (van camera in obs) staat uit middelste led rood knipper: microfoon (uitgaand naar livestream) uit rechter led geel knipper: externe muziek (uitgaand naar livestream) aan één of meer groene leds knipper: livestream sluit af (30 sec. countdown) Tally en Volgmij zijn gebouwd in december 2020. In juli 2021 update zodat Volgmij bij aan/uit zichtbaar is op tally (daartoe internetverbinding toegevoegd.) 8 Pro memori hou reed-relais uit de buurt van trafo op de print gestapelde (stacked) arduino-shields vastschroeven, zeker als er bussen met bedrading op zitten om software tally te uppen, usb stekker plaatsen (vergeet die van volgmij dan niet tijdelijk uit te trekken) de liturgische datum, titel en begintijd (dit laatste enkel als er die dag een geplande mis is) wordt ingelezen van \\server2020\share\actueletitel.txt. Deze titel/inhoud wordt uit de mysql database van parwiki gelezen door liturgietekst.exe (een eigen python-programma) De titel kan via toets in streamdeck geupdated worden. De facto wordt deze elke nacht via System Scheduler -> (OBS) liturgietitel geupdated. 9 TODO Uitwerken van achtergrondmuziek. Livestream aan in youtube ergens aanpikken en naar tally. (Kan gmail niet uitlezen). instellingen van liturgietitel.exe in ini-file plaatsen (broncode in python beschikbaar) 10 Voetnoten