1 Opmerking
Een groot aantal details over de plaatsing van de klokken in de nieuwe toren in 1934-35 en het ontmantelen van de vlieringtoren tot aan de klokkenroof in 1942 ontbreken.
2 Kerkklokken in Meers
De originele kerkklokken werden geroofd op 17 december 1942 tijdens de tweede Wereldoorlog. Deze klok van 191 kg werd gegoten door Firma Petit & Fritzen uit Aarle-Rixtel in 1927. Zij droeg het opschrift: "ik heet Mathias". Dit was de naam van de overleden echtgenoot van Mevr. Sibilla Sassen uit Geleen die samen met haar zus Bertha de klok aan de kerk schonk. Het chronogram met daarin het getal 1926 (het jaar waarin de klok geleverd had moeten worden) luidde: LargIentIbUS pIIs sororIbUs SIbILLa aC HeLena opeM DeI tInnIens InVoCo. (Luid roep ik met de vrome schenkers Sibilla en Helena op tot het werk van God.)
Er werd toen ook een torenuurwerk geïnstalleerd. Deze klok bleek echter een misgietsel. Zij werd op kosten van de leverancier hergoten en woog nu 237 kg. Ze werd op 1 juli 1928 ingezegend. De toenmalige torenspits, een dakruiter of vlieringtoren, waarin ze werd opgehangen wiebelde als ze luidde. Men moest een tegenwicht plaatsen en het torentje met twee ijzeren balken verstevigen.
Bij de uitbreiding van de kerk en de bouw van een reguliere toren in 1934-1935 kwamen er drie klokken.[1] Te oordelen naar het gewicht van de inventaris van de klokken uit 1939 waren dat drie nieuwe klokken en is de oude klok verwijderd. De vlieringtoren is toen afgebroken.
3 De klokken in de tweede wereldoorlog
Hier de gegevens van de klokken van Meers (in 1939 uiteraard) zoals deze te vinden zijn in de inventarisatie van het Rijksbureau voor monumentenzorg in 1939.[2]
|
I. Gieter: Onbekend, gietjaar: onbekend. diameter 83,5 cm, gewicht 393 kg.
Oorlogsregistratienummer: 5-A-56[3], uitgenomen: 17-12-1942, bestemming: Hamburg
II. Gieter: Onbekend, gietjaar: onbekend. diameter 83,5 cm, gewicht 272 kg.
Oorlogsregistratienummer: 5-A-57, uitgenomen: 17-12-1942, bestemming: Hamburg
III. Gieter: Onbekend, gietjaar: onbekend. diameter 83,5 cm, gewicht 712 kg.
Oorlogsregistratienummer: 5-B-15, uitgenomen: 17-12-1942, bestemming: Hamburg
|
De klokken zijn na de oorlog niet meer teruggevonden.
4 De huidige klokken
Na de oorlog werden de drie huidige klokken geplaatst.
De drie klokken dateren uit 1949: Gerardus, Josef en Maria. (De individuele foto's hieronder zijn niet op schaal)
| Klokken St. Jozefkerk (opschriften)
|
 Klokken. Gerardus, Josef, Maria |
|
|
|
|
Kleine klok
Gerardus
ø 77 cm
|
Grote klok
Josef
ø 103 cm
|
Middelste klok
Maria
ø 87 cm
|
1949
zegel van Eijsbouts, Asten
D 295
|
1949
zegel van Eijsbouts, Asten
D 294
|
381
1949
zegel van Eijsbouts, Asten
|
5 De surrogaatklok op het plein voor de kerk
 Zogenaamde surrogaatklok op het plein voor de St. Jozefkerk |
In 1994 werd deze klok op het plein voor de kerk van Meers geplaatst. Naar aanleiding van deze plaatsing hebben wij in ons parochieblad in mei 1994 het volgende gepubliceerd:
|
In de afgelopen tijd hebben wij een aantal onbegrijpelijke en amusante berichten over de surrogaatklok van Meers gelezen. Zo zou deze klok tussen 1950 en 2002 spoorloos geweest zijn en zouden alle pogingen om haar verblijfplaats op te sporen vergeefs zijn geweest. Toch is er om de geschiedenis van een kerkklok na te gaan een wel erg voor de hand liggende plaats om dat na te vragen. De klok zou volgens berichten ook nog gegoten zijn in 1945.
Hier de juiste informatie:
De nood- of surrogaatklok is inderdaad na de oorlog gemaakt op het SBB (op de Maurits, mijn in Geleen). Het zijn echter slechts enkele gelaste staalplaten. Zij is dus niet gegoten. De klok heeft na de plaatsing van de nieuwe klokken rond 1950 in de toren van de St. Jozefkerk gestaan tot wij ze in april 1997 aan het Streekmuseum geschonken hebben. U kunt hierover de Wegwijzer uit die tijd raadplegen. Medewerkers van het museum hebben de klok in twee stukken gezaagd en zo uit de toren gehaald en naar het museum overgebracht. Daar stond zij voor iedereen zichtbaar onder een afdakje. De verblijfplaats in die jaren is absoluut niet mysterieus. De klok is door het kerkbestuur weggegeven omdat zij in de toren ongelooflijk in de weg stond bij de andere klokken en daar zeker geen enkele waarde toevoegde.
Het is natuurlijk wel aardig dat zij weer terug in Meers is en voor iedereen te zien. Het geluid is minder. Dat klonk volgens de tijdgenoten Tjeu Salden en Thieu Claessen als een "oude wasketel".
De klok is nu overigens eigendom van de gemeente Stein.
|
6 Voetnoten
- ↑ In ons archief hebben wij hierover niets kunnen vinden.
- ↑ J. H. van Nieuwenhoven, Klokkenvordering 1942-1943, Huizen, 1996, deel II, 631. = Klokkenvordering
I. J. Lambert-Avis, De klokkenvordering tijdens de Tweede Wereldoorlog, Asten, Nationaal Beiaardmuseum, 1992.
- ↑ Registratienummer: 5 staat voor Limburg, A is de historische klokcategorie (A,B,C,D,M), 54 het kloknummer. Vgl. Klokkenvordering I, xxxiv.
|
|
|
|
