Geschiedenis St. Jozefkerk: verschil tussen versies

Uit Parwiki
 
(6 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
__NUMBEREDHEADINGS__
 
 
{|width=850px cellpadding=10
 
{|width=850px cellpadding=10
|{{Menukop St. Jozefkerk}}
+
|{{Menukop St. Jozefkerk}} __NUMBEREDHEADINGS__
 
|-
 
|-
 
| __TOC__
 
| __TOC__
Regel 11: Regel 10:
 
|[[file:JK0 hout05.jpg|thumb|405px|right|Houten noodkerk uit 1892, binnen]]
 
|[[file:JK0 hout05.jpg|thumb|405px|right|Houten noodkerk uit 1892, binnen]]
 
|-
 
|-
|valign="top" colspan=2 align=justify|Rond 1880 ontstond het plan voor een kerkgebouw in Meers. De stenen waren reeds gebakken toen de Maas overstroomde en de stenen onbruikbaar maakte. In 1892 wordt de houten noodkerk gebouwd en kapelaan Genabet uit Elsloo leest er de eerste Mis. Dopen, trouwen en begraven gebeurt nog in Elsloo. De kerk heeft de status van kapel.<ref>Carry W. {{sc|Zijlstra-van Dijk}}, ''Parochie St. Jozef Meers 1932-1982. Dagboeknotities van de Meerser Pastoors... en Vijftig jaar Kerkelijk Zangkoor '[[St. Caecilia-koor|St. Caecilia]]''', uitgave parochie St. Jozef, Meers.<br>Carry W. {{sc|Zijlstra-van Dijk}}, ''Zestig jaar parochie St.-Jozef Meers'', uitgave parochie St. Jozef, Meers.</ref>
+
|valign="top" colspan=2 align=justify|Rond 1880 ontstond het plan voor een kerkgebouw in Meers. De stenen waren reeds gebakken toen de Maas overstroomde en de stenen onbruikbaar werden. In 1892 wordt de houten noodkerk gebouwd en kapelaan Genabet uit Elsloo las er de eerste Mis. Dopen, trouwen en begraven gebeurde nog in Elsloo. De kerk had de status van kapel.<ref>Carry W. {{sc|Zijlstra-van Dijk}}, ''Parochie St. Jozef Meers 1932-1982. Dagboeknotities van de Meerser Pastoors... en Vijftig jaar Kerkelijk Zangkoor '[[St. Caecilia-koor|St. Caecilia]]''', uitgave parochie St. Jozef, Meers.<br>Carry W. {{sc|Zijlstra-van Dijk}}, ''Zestig jaar parochie St.-Jozef Meers'', uitgave parochie St. Jozef, Meers.</ref>
 
|}
 
|}
  
 
==De bouw van de kerk==
 
==De bouw van de kerk==
Rond 1909 is het houten gebouw bouwvallig en besluit men tot de bouw van de kerk. Meers wordt nog geen zelfstandige parochie.<br>
+
Rond 1909 was het houten gebouw bouwvallig en besloot men tot de bouw van de kerk. Meers werd echter nog geen zelfstandige parochie.<br>
 
'''In het [[Liber Memorialis]], blz. 150-151 van Elsloo schreef [[pastoor Thissen]]:'''<br><br>
 
'''In het [[Liber Memorialis]], blz. 150-151 van Elsloo schreef [[pastoor Thissen]]:'''<br><br>
{|style="background:#F0F0F0; {{border-radius|10px 10px 10px 10px}}; border: 1px solid #808000; {{box-shadow|4px|4px|8px|#A0A080}};" cellpadding=8 width=100% cellspacing=0
+
{|{{Stijl lichtgrijs}}
 
|align=justify|In dit jaar (1910) werd de nieuwe Kerk te Groot Meers gebouwd<nowiki>: </nowiki>de oude houten kapel was bouwvallig en moest noodzakelijk vernieuwd worden. Een paar mannen uit Groot Meers, de Heren M. Vaessen en M? Janssen gingen naar Luik tot de Heer Wouters,<ref>Correcte naam is Wauters.</ref> eigenaar van het Kasteel te Stein en riepen zijne bijzondere hulp in. Deze beloofde zooveel te geven als de inwonders van Meers te samen.<br>
 
|align=justify|In dit jaar (1910) werd de nieuwe Kerk te Groot Meers gebouwd<nowiki>: </nowiki>de oude houten kapel was bouwvallig en moest noodzakelijk vernieuwd worden. Een paar mannen uit Groot Meers, de Heren M. Vaessen en M? Janssen gingen naar Luik tot de Heer Wouters,<ref>Correcte naam is Wauters.</ref> eigenaar van het Kasteel te Stein en riepen zijne bijzondere hulp in. Deze beloofde zooveel te geven als de inwonders van Meers te samen.<br>
 
Daarna heb ik in mijn hoedanigheid als pastoor mij tot de Heer Wauters <ref>Edward Jozef Telemachus Wauters, heer van het kasteel in Stein, overleed op 68-jarige leeftijd te Luik op 24 maart 1909.</ref> gewend en hem in verbinding gesteld door zijne zuster Mevrouw Terwaque met zijn Hoogw. H. Bisschop. Na den dood van Mijnheer Wauters beloofde Mevrouw Terwaque eene gift van 20.000 francs mits het plan goedgekeurd door haren overleden broeder zou worden uitgevoerd. Door verschillende verwikkelingen en tegenwerking van eenige drijvers uit Grote Meers die den baas wilden spelen werd de bouw enige maanden vertraagd, terwijl Mevrouw als conditie er had bijgevoegd dat nog in hetzelfde jaar de Kerk moest gebouwd worden. Het gevolg van dit alles was, dat nadat de moeilijkheden uit den weg waren geruimd <u>onmiddellijk</u> tot de aanbesteding moest worden overgegaan en er geen tijd overbleef om à tête reposée (= in rustig overleg) eenige wijzigingen aan te brengen. Alleen werd door Z.D.H. (= bisschop) de opmerking gemaakt, dat door de architect de trap was vergeten die naar den toren moest leiden. De aannemer met architect en de commissieleden meenden evenwel dat men deze kosten moest sparen en men gemakkelijk met behulp van een paar ladders in den toren kon klimmen. Ik heb mij hierbij neergelegd en ontving de goedkeuring van Z.D. Hoogwaardigheid.<br>
 
Daarna heb ik in mijn hoedanigheid als pastoor mij tot de Heer Wauters <ref>Edward Jozef Telemachus Wauters, heer van het kasteel in Stein, overleed op 68-jarige leeftijd te Luik op 24 maart 1909.</ref> gewend en hem in verbinding gesteld door zijne zuster Mevrouw Terwaque met zijn Hoogw. H. Bisschop. Na den dood van Mijnheer Wauters beloofde Mevrouw Terwaque eene gift van 20.000 francs mits het plan goedgekeurd door haren overleden broeder zou worden uitgevoerd. Door verschillende verwikkelingen en tegenwerking van eenige drijvers uit Grote Meers die den baas wilden spelen werd de bouw enige maanden vertraagd, terwijl Mevrouw als conditie er had bijgevoegd dat nog in hetzelfde jaar de Kerk moest gebouwd worden. Het gevolg van dit alles was, dat nadat de moeilijkheden uit den weg waren geruimd <u>onmiddellijk</u> tot de aanbesteding moest worden overgegaan en er geen tijd overbleef om à tête reposée (= in rustig overleg) eenige wijzigingen aan te brengen. Alleen werd door Z.D.H. (= bisschop) de opmerking gemaakt, dat door de architect de trap was vergeten die naar den toren moest leiden. De aannemer met architect en de commissieleden meenden evenwel dat men deze kosten moest sparen en men gemakkelijk met behulp van een paar ladders in den toren kon klimmen. Ik heb mij hierbij neergelegd en ontving de goedkeuring van Z.D. Hoogwaardigheid.<br>
Regel 23: Regel 22:
 
|-
 
|-
 
|}
 
|}
Dhr. Wauters schonk in 1909 reeds 30.000 frank (toen was 1 frank 50 gulden centen) en de kolen om de bakstenen voor de kerk te bakken op de plaats van het tegenwoordige kerkhof.
+
Dhr. Wauters schonk in 1909 reeds 30.000 frank (toen was 1 frank 50 gulden centen) en de kolen om de benodigde bakstenen te bakken. Dit laatste gebeurde op de plaats van het huidige kerkhof.
 
{|width=800px
 
{|width=800px
 
|valign="top" colspan=3|[[file:JK_1910_tekening.jpg|center|frameless|700px|Schets voor de nieuwbouw in 1910]]
 
|valign="top" colspan=3|[[file:JK_1910_tekening.jpg|center|frameless|700px|Schets voor de nieuwbouw in 1910]]
Regel 37: Regel 36:
  
 
==Op naar een zelfstandige parochie==
 
==Op naar een zelfstandige parochie==
Op 11 oktober 1921 wordt [[Pastoor Erkens|emeritus-pastoor N. Erkens]] hulppriester in Meers. Op 20 november 1921 begint de bouw aan de pastorie. Intussen wordt ook een openbare lagere school gebouwd die bij de ingang van het schooljaar 1922-23 in gebruik wordt genomen. Op 16 oktober 1924 wordt het [[Hoofdaltaar St. Jozefkerk|hoofdaltaar]] door Mgr L. Schrijnen, bisschop van Roermond, gewijd. Op 2 februari wordt de eerste en dan enige [[Klokken St. Jozefkerk|torenklok]] ingezegend, die een jaar later al vervangen dient te worden.
+
Op 11 oktober 1921 werd [[Pastoor Erkens|emeritus-pastoor N. Erkens]] hulppriester in Meers. Op 20 november 1921 begon de bouw van de pastorie. Intussen werd ook een openbare lagere school gebouwd die bij het begin van het schooljaar 1922-23 in gebruik werd genomen. Op 16 oktober 1924 werd het [[Hoofdaltaar St. Jozefkerk|hoofdaltaar]] door Mgr L. Schrijnen, bisschop van Roermond, gewijd. Op 2 februari werd de eerste en toen enige [[Klokken St. Jozefkerk|torenklok]] ingezegend, die een jaar later echter al vervangen moest worden.
  
 
===Intermezzo: overstroming 1925-26===
 
===Intermezzo: overstroming 1925-26===
Regel 58: Regel 57:
 
De toren van de kerk is 29,50 meter hoog (zonder de bliksemafleider).
 
De toren van de kerk is 29,50 meter hoog (zonder de bliksemafleider).
 
|}
 
|}
 +
==Opknappen van het interieur==
 +
In april-mei 1999 werden de plafonds van de zijbeuken van de kerk vervangen. In juni werd het in zeer slechte staat verkerende zachtboard-plafond uit het schip van de kerk verwijderd. Dit plafond dateerde uit 1934. Hierdoor werd het originele plafond uit 1910 weer zichtbaar. In de constructie ontbrak echter één spant en 5 meter plafond over de hele breedte van de kerk. Het ontbrekende deel was daar waar de kerk verlengd werd in 1934. Dit werd allemaal bijgewerkt en vervolgens werd de hele kerk geschilderd, daarbij werd de kleurstelling van 1910 gecopieerd.<br>
 +
Het werk duurde van maandag 21 juni tot vrijdag 16 juli. Het poetsen duurde tot vrijdag 23 juli. Op 13 juli werd een neo-gotiek kruis, afkomstig uit Wenen (vóór 1850), geschonken door anonieme schenkers, opgehangen.
 +
Op zaterdag 24 juli 1999 werd de kerk weer in gebruik genomen. Tijdens de werken werd de Eucharistie gevierd in het patronaat. Het werk werd begonnen met de vrijwilligersgroep uit Elsloo. Spoedig werd de groep aangevuld door mensen uit Meers.<r>
 +
De totale kosten bedroegen, incl. het opknappen van de sacristie en het plaatsen van voorzetramen, ca. ƒ 35.000,00 (€ 16.000). Aan giften ontvingen wij ca ƒ 25.000,00 (€ 11.000,00)<br>
 +
[[Opknapbeurt St. Jozefkerk 1999|Een filmverslag hierover]].
  
 
==Pastoorlijst Meers==
 
==Pastoorlijst Meers==

Huidige versie van 25 jul 2024 om 10:50

1 Eerste plannen

Houten noodkerk uit 1892
Houten noodkerk uit 1892, binnen
Rond 1880 ontstond het plan voor een kerkgebouw in Meers. De stenen waren reeds gebakken toen de Maas overstroomde en de stenen onbruikbaar werden. In 1892 wordt de houten noodkerk gebouwd en kapelaan Genabet uit Elsloo las er de eerste Mis. Dopen, trouwen en begraven gebeurde nog in Elsloo. De kerk had de status van kapel.[1]

2 De bouw van de kerk

Rond 1909 was het houten gebouw bouwvallig en besloot men tot de bouw van de kerk. Meers werd echter nog geen zelfstandige parochie.
In het Liber Memorialis, blz. 150-151 van Elsloo schreef pastoor Thissen:

In dit jaar (1910) werd de nieuwe Kerk te Groot Meers gebouwd: de oude houten kapel was bouwvallig en moest noodzakelijk vernieuwd worden. Een paar mannen uit Groot Meers, de Heren M. Vaessen en M? Janssen gingen naar Luik tot de Heer Wouters,[2] eigenaar van het Kasteel te Stein en riepen zijne bijzondere hulp in. Deze beloofde zooveel te geven als de inwonders van Meers te samen.

Daarna heb ik in mijn hoedanigheid als pastoor mij tot de Heer Wauters [3] gewend en hem in verbinding gesteld door zijne zuster Mevrouw Terwaque met zijn Hoogw. H. Bisschop. Na den dood van Mijnheer Wauters beloofde Mevrouw Terwaque eene gift van 20.000 francs mits het plan goedgekeurd door haren overleden broeder zou worden uitgevoerd. Door verschillende verwikkelingen en tegenwerking van eenige drijvers uit Grote Meers die den baas wilden spelen werd de bouw enige maanden vertraagd, terwijl Mevrouw als conditie er had bijgevoegd dat nog in hetzelfde jaar de Kerk moest gebouwd worden. Het gevolg van dit alles was, dat nadat de moeilijkheden uit den weg waren geruimd onmiddellijk tot de aanbesteding moest worden overgegaan en er geen tijd overbleef om à tête reposée (= in rustig overleg) eenige wijzigingen aan te brengen. Alleen werd door Z.D.H. (= bisschop) de opmerking gemaakt, dat door de architect de trap was vergeten die naar den toren moest leiden. De aannemer met architect en de commissieleden meenden evenwel dat men deze kosten moest sparen en men gemakkelijk met behulp van een paar ladders in den toren kon klimmen. Ik heb mij hierbij neergelegd en ontving de goedkeuring van Z.D. Hoogwaardigheid.
De aanneming had plaats op 2 mei 1910 door de Heer Turlings te Schilberg (Echt) voor de som van 12.600 fl. De eerste steenlegging volgde op Kermiszondag onder de het octaaf van het H. Sacrament (= 29 mei 1910) door ondergetekende pastoor, daartoe gemachtigd door Z.D. Hoogw., die insgelijks de machtiging had verleend om de plechtige wijding te doen op Donderdag voor het Kerstfeest (= 22 december 1910) en om de staties op te richten op 4 januari 1911. De Kerk is toegewijd aan den H. Joseph.

Dhr. Wauters schonk in 1909 reeds 30.000 frank (toen was 1 frank 50 gulden centen) en de kolen om de benodigde bakstenen te bakken. Dit laatste gebeurde op de plaats van het huidige kerkhof.

Schets voor de nieuwbouw in 1910
Kerk 1910
Kerk 1910
Kerk 1910. Duidelijk zijn het nog steeds aanwezige hoofdaltaar en glas-in-lood-ramen te zien
Eerste steen (32x30 cm), tot 1934 in de buitengevel, nu rechts in de hal
Architect Egide Joosten, aannemer J. Turlings. Volgens de overlevering is degene die op de spits van de toren staat later tijdens de bouw van de toren gevallen en overleden.

3 Op naar een zelfstandige parochie

Op 11 oktober 1921 werd emeritus-pastoor N. Erkens hulppriester in Meers. Op 20 november 1921 begon de bouw van de pastorie. Intussen werd ook een openbare lagere school gebouwd die bij het begin van het schooljaar 1922-23 in gebruik werd genomen. Op 16 oktober 1924 werd het hoofdaltaar door Mgr L. Schrijnen, bisschop van Roermond, gewijd. Op 2 februari werd de eerste en toen enige torenklok ingezegend, die een jaar later echter al vervangen moest worden.

3.1 Intermezzo: overstroming 1925-26

Overstroming 1926. Een van de weinige foto's van de kerk vóór de uitbreiding.
Overstroming 1926
Overstroming 1926

4 Zelfstandig

Op 4 augustus 1931 vertrok oud-pastoor N. Erkens, die als emeritus-priester in Meers woonde, en werd A.H.M. (Max) Leesens uit Horst als eerste pastoor van Meers benoemd. De reeds bejaarde Erkens had zijn taak, het voorbereiden van de stichting van een nieuwe parochie, met glans vervuld.
Op 22 januari 1932 werd de parochie St. Jozef (toen St. Joseph geschreven) ook officieel opgericht met Max Leesens als eerste pastoor. De oprichting van de parochie had veel tijd gekost m.n. omdat het bisdom bang was voor de levensvatbaarheid. Door de aanleg van het Julianakanaal in 1926 lag Meers immers aan de "andere kant". Deze nieuwe natuurlijke grens en nieuwe school zorgden ervoor dat de gehuchten Maasband, Veldschuur en Kleine Meers -die voorheen bij Stein hoorden- nu samen met Grote Meers -dat altijd bij Elsloo gehoord had- één nieuwe parochie konden vormen. Jarenlang speelden hier nog heel wat gevoeligheden tengevolge van deze samenvoeging. In 1932 werd de openbare school overgedragen aan het kerkbestuur.

5 Uitbreiding van de kerk

Ontwerp van de kerkuitbreiding van 1932. De uitbouw is de geplande sacristie. Deze is in gewijzigde vorm aan de andere kant van de kerk gebouwd. De wijzerplaten ontbreken en het bovenste rozet in de toren is niet gerealiseerd, evenmin als het raam naast de zijkapel op de voorgrond. De onderste steunberen zijn in afgeslankte vorm gebouwd. De kerk op de achtergrond is een fantasietje.
In 1934-1935 werd de kerk uitgebreid. De bouwvergunning werd verleend op 2 mei 1934. De architect was Clemens Hardeman uit Oldenzaal. In juni 1935 was het gebouw klaar. De inrichting kwam klaar in het voorjaar van 1936 en op 15 augustus werd de vergrote kerk ingewijd door Mgr. Lemmens, bisschop van Roermond.

De kerk werd verlengd aan de kant van het priesterkoor, er kwamen twee zijbeuken en een toren bij. De plafond in de kerk werd verlaagd en bekleed met zachtboard.
De toren van de kerk is 29,50 meter hoog (zonder de bliksemafleider).

6 Opknappen van het interieur

In april-mei 1999 werden de plafonds van de zijbeuken van de kerk vervangen. In juni werd het in zeer slechte staat verkerende zachtboard-plafond uit het schip van de kerk verwijderd. Dit plafond dateerde uit 1934. Hierdoor werd het originele plafond uit 1910 weer zichtbaar. In de constructie ontbrak echter één spant en 5 meter plafond over de hele breedte van de kerk. Het ontbrekende deel was daar waar de kerk verlengd werd in 1934. Dit werd allemaal bijgewerkt en vervolgens werd de hele kerk geschilderd, daarbij werd de kleurstelling van 1910 gecopieerd.
Het werk duurde van maandag 21 juni tot vrijdag 16 juli. Het poetsen duurde tot vrijdag 23 juli. Op 13 juli werd een neo-gotiek kruis, afkomstig uit Wenen (vóór 1850), geschonken door anonieme schenkers, opgehangen. Op zaterdag 24 juli 1999 werd de kerk weer in gebruik genomen. Tijdens de werken werd de Eucharistie gevierd in het patronaat. Het werk werd begonnen met de vrijwilligersgroep uit Elsloo. Spoedig werd de groep aangevuld door mensen uit Meers.<r> De totale kosten bedroegen, incl. het opknappen van de sacristie en het plaatsen van voorzetramen, ca. ƒ 35.000,00 (€ 16.000). Aan giften ontvingen wij ca ƒ 25.000,00 (€ 11.000,00)
Een filmverslag hierover.

7 Pastoorlijst Meers

Zie: Pastoorslijst Meers

8 Voetnoten

  1. Carry W. Zijlstra-van Dijk, Parochie St. Jozef Meers 1932-1982. Dagboeknotities van de Meerser Pastoors... en Vijftig jaar Kerkelijk Zangkoor 'St. Caecilia', uitgave parochie St. Jozef, Meers.
    Carry W. Zijlstra-van Dijk, Zestig jaar parochie St.-Jozef Meers, uitgave parochie St. Jozef, Meers.
  2. Correcte naam is Wauters.
  3. Edward Jozef Telemachus Wauters, heer van het kasteel in Stein, overleed op 68-jarige leeftijd te Luik op 24 maart 1909.