H. Martinus van Tours

H. Martinus van Tours (+397), feestdag 11 november. De H. Martinus in onze streken meestal Sint Maarten genoemd is een van de meest vereerde heiligen in de katholieke Kerk. Hij is rond 316 geboren en afkomstig uit Pannonië, tegenwoordig is dat min of meer Hongarije. Hij volgde zijn opleiding - wij zijn nog in de Romeinse tijd - in Pavia (I). Hij was geen Christen toen hij rond zijn 15de dienst nam in het Romeinse leger in Gallië. Rond zijn 18de liet hij zich dopen en een paar jaar later verliet hij het leger om zijn leven aan Christus te wijden. Waarschijnlijk leerde hij als oud-officier van het Rijnleger in Trier het monnikendom kennen dat daar door St. Athanasius (+373) die er in ballingschap verbleef (335-336) meegebracht werd. Deze radicale manier van het navolgen van Christus maakte veel indruk en wist in heel het Westen velen te begeesteren. Vermoedelijk leerde ook St. Martinus het kennen en sloot hij zich bij deze beweging aan. We weten niet hoe maar rond 360 was hij in Poitiers waar toen de grote en zwaar vervolgde bisschop Hilarius de leiding had. Samen met Hilarius stichtte hij het eerste klooster in Frankrijk in Ligugé bij Poitiers. Mede door een paar wonderen werd hij beroemd in heel Gallië en geliefd onder het volk. In 370 of 371 werd hij bisschop van Tours. Hij was een heel actieve bisschop, hij trok rond en predikte in heel zijn bisdom. Hij richtte zich ook tot de mensen op het platteland, ongebruikelijk in de Romeinse tijd, waarin m.n. het leven zich in de steden afspeelde. Hij is een van de belangrijkste grondleggers van het Christendom In Gallië. Nog steeds dragen meer dan 850 plaatsen zijn naam. Hij stierf te Candes tijdens een van zijn visitatiereizen op 8 november 397. De dag van zijn begrafenis is zijn feestdag geworden. Martinus is een van de eerste grote heiligen uit het Westen uit de tijd na de vervolgingen. Hij was en is enorm populair. Hij is de patroon van heel wat bisdommen en landen en heel wat groepen zoals soldaten, hoefsmeden, wevers, enz. Na Maria is Martinus de meest populaire heilige aan wie kerken - m.n. bij doorwaadbare plaatsen aan rivieren - zijn toegewijd. Kijk maar eens naar de namen van de meeste parochies langs de Maas. Er zijn veel verhalen en legenden over zijn leven. Het verhaal hieronder is wel het bekendste. Hoe Martinus zijn mantel deelde met een bedelaar: Het was midden in een winter, die veel strenger was dan gewoonlijk. Vele mensen stierven van de kou. Op een dag moest Martinus in Amiens zijn. Martinus was soldaat in het Romeinse leger. Sinds kort had hij over Christus gehoord; en hij was van plan diens voorbeeld na te volgen. Onderweg kwam hij veel mensen tegen die leden onder de strenge kou. Alle kleren die hij kon missen, gaf hij weg. Zo bereikte hij de stadspoort van Amiens. Hij had alleen nog maar zijn soldatenmantel en zijn wapens. In de poort zat een bedelaar, die helemaal geen kleren aanhad. Martinus zag hoe hij de voorbijgangers smeekte om hem te helpen en medelijden met hem te hebben. Maar ze liepen hem allemaal voorbij. Martinus begreep dat hij iets moest doen. Maar wat? Hij had immers alles al weggegeven. Toen trok hij zijn zwaard en sneed zijn mantel middendoor. Hij gaf de bedelaar de ene helft. De rest sloeg hij zelf weer om zijn schouders. Er waren omstanders die Martinus uitlachten, omdat hij er in die halve mantel belachelijk uitzag. Maar anderen schaamden zich, omdat zij veel meer hadden dan die soldaat, en toch de bedelaar niet geholpen hadden. 's Nachts toen de mensen sliepen, had Martinus een droom. Hij zag Christus vóór zich staan, nogal raar gekleed (zie afb. links). Christus zei tegen Martinus: 'Bekijk me eens goed.' Toen zag Martinus, dat Christus het stuk mantel droeg dat hij aan de bedelaar had gegeven. En hij hoorde Hem tegen de engelen zeggen: Martinus heeft nog maar pas van mij gehoord; maar toen ik naakt was, heeft hij Mij meteen gekleed.' Zo blijkt het waar te zijn wat Christus over zichzelf vertelt: 'Wat je aan de minste van de mensen doet, dat doe je aan Mij!' Naar: Jacobus de Voragine, Legenda Aurea.