- Altaarrelikwie St. Augustinuskerk (1779)
- Geschiedenis St. Augustinuskerk
- Glas-in-lood St. Augustinuskerk
- Hoofdaltaar St. Augustinuskerk
- Inventaris buiten St. Augustinukerk
- Inventaris klein St. Augustinuskerk
- Orgels St. Augustinuskerk
- St. Augustinuskerk
- St. Augustinuskerk binnen
- St. Augustinuskerk buiten (na restauratie)
- St. Augustinuskerk buiten (voor restauratie 2015)
Inventaris St. Augustinuskerk: verschil tussen versies
(85 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
Regel 6: | Regel 6: | ||
__TOC__ | __TOC__ | ||
|- | |- | ||
− | | | + | |<br> |
{|cellpadding=5 | {|cellpadding=5 | ||
| | | | ||
Regel 26: | Regel 26: | ||
|- | |- | ||
|valign="top" align=justify| | |valign="top" align=justify| | ||
− | [[H. Nicolaas]] en de [[H. Catharina van Alexandrië]], naast de Madonna met het kind Jezus (naast het orgel). Dit schilderij is afkomstig uit de vorige | + | [[H. Nicolaas]] en de [[H. Catharina van Alexandrië]], naast de Madonna met het kind Jezus (naast het orgel). Dit schilderij is afkomstig uit de [[Geschiedenis St. Augustinuskerk|vorige St. Augustinuskerk]]. Beide heiligen werden vaak samen vereerd, als patroonheiligen respectievelijk van de reizigers te water en te land. Hierbij mogen we bedenken dat Elsloo toen een zekere welvaart had dankzij de trafiek over de Maas en de overslag van goederen. Het doek behoorde bij het Nicolaasaltaar in de vorige kerk. (150 x 97 cm) |
|valign="top" align=justify| | |valign="top" align=justify| | ||
− | De [[H. Agatha]] was een martelares die enorm vereerd werd in de vroegere Christentijd. Dit schilderij is afkomstig uit de vorige kerk, als altaarschilderij van het altaar van St. Aechten. Het grondstuk "de Weerd" in Meers behoorde in de 15<sup>de</sup> eeuw tot dit altaar. Van de opbrengst van de grond moest wekelijks een H. Mis gelezen worden door een aangestelde priester (rector). Het altaar had een eigen kelk, missaal en misgewaden. ( | + | De [[H. Agatha]] was een martelares die enorm vereerd werd in de vroegere Christentijd. Dit schilderij is afkomstig uit de vorige kerk, als altaarschilderij van het altaar van St. Aechten. Het grondstuk "de Weerd" in Meers behoorde in de 15<sup>de</sup> eeuw tot dit altaar. Van de opbrengst van de grond moest wekelijks een H. Mis gelezen worden door een aangestelde priester (rector). Het altaar had een eigen kelk, missaal en misgewaden. (147 x 96 cm)<br> |
Beide schilderijen komen uit de [[Geschiedenis St. Augustinuskerk|vorige St. Augustinuskerk]] (afgebrand in 1843). | Beide schilderijen komen uit de [[Geschiedenis St. Augustinuskerk|vorige St. Augustinuskerk]] (afgebrand in 1843). | ||
+ | |- | ||
+ | |colspan=2 align=justify| | ||
+ | De altaarrelikwie van een van deze altaren hebben wij in 2024 kunnen identificeren. Wij weten echter niet van welk van de twee altaren deze is. [[Altaarrelikwie St. Augustinuskerk (1779)]] | ||
|} | |} | ||
Regel 55: | Regel 58: | ||
|valign="top" |[[file:AK Augustinusbeeldgr01.jpg|thumb|200px|left|Groot St. Augustinusbeeld]] | |valign="top" |[[file:AK Augustinusbeeldgr01.jpg|thumb|200px|left|Groot St. Augustinusbeeld]] | ||
|- | |- | ||
− | |valign="top" align=justify|H. Jozef met het kind Jezus. Dit beeld heeft voor de beeldenstorm van | + | |valign="top" align=justify|H. Jozef met het kind Jezus. Dit beeld heeft voor de beeldenstorm van 1965 tegen de pilaar tegenover de preek­stoel gestaan in een triptiek. (150 cm) Deze werd in 1907 gemaakt voor 465 gulden en tegen de pilaar geplaats.<ref>[[Liber Memorialis|<i>Liber Memoralis,</i> 144.]]</ref> |
|valign="top" align=justify|Houten Mariabeeld met kind, 18de eeuw. Zilveren kroontjes. De vlinder­dunne zilveren scepter, met bol en kruis die Maria in de hand moet houden is vanwege de fragiliteit in opslag. (140 cm) | |valign="top" align=justify|Houten Mariabeeld met kind, 18de eeuw. Zilveren kroontjes. De vlinder­dunne zilveren scepter, met bol en kruis die Maria in de hand moet houden is vanwege de fragiliteit in opslag. (140 cm) | ||
|valign="top" align=justify|[[H. Aegidius]], ook Egidius of Gillis, derde patroon van de kerk, afgebeeld met pelgrimsstok en ree. (gips 130 cm) | |valign="top" align=justify|[[H. Aegidius]], ook Egidius of Gillis, derde patroon van de kerk, afgebeeld met pelgrimsstok en ree. (gips 130 cm) | ||
Regel 70: | Regel 73: | ||
|valign="top" align=justify|Houten [[H. Hubertus|St. Hubertus]]beeld uit de 17de eeuw. [[H. Hubertus|St. Hubertus]] was bisschop van Maastricht. Hij stierf in 727. Hij is de tweede patroon van Elsloo. Hij wordt afgebeeld met een hert met kruis tussen het gewei, jachthoorn en hond.(83 cm) | |valign="top" align=justify|Houten [[H. Hubertus|St. Hubertus]]beeld uit de 17de eeuw. [[H. Hubertus|St. Hubertus]] was bisschop van Maastricht. Hij stierf in 727. Hij is de tweede patroon van Elsloo. Hij wordt afgebeeld met een hert met kruis tussen het gewei, jachthoorn en hond.(83 cm) | ||
|valign="top" align=justify|Houten [[H. Barbara]]-beeld, laat-gotiek uit ± 1500, 85 cm. hoog. Er zit een oudere verflaag onder. De [[H. Barbara]] is de patrones van de mijn­werkers, ingenieurs en tunnelbou­wers. (86 cm) Het beeldje is -net zoals het [[Inventaris St. Augustinuskerk#Zijaltaar (Anna-ten-Drieën)|Anna-ten-Drieënbeeld]]- afkomstig uit de Munsterabdij in Roermond. | |valign="top" align=justify|Houten [[H. Barbara]]-beeld, laat-gotiek uit ± 1500, 85 cm. hoog. Er zit een oudere verflaag onder. De [[H. Barbara]] is de patrones van de mijn­werkers, ingenieurs en tunnelbou­wers. (86 cm) Het beeldje is -net zoals het [[Inventaris St. Augustinuskerk#Zijaltaar (Anna-ten-Drieën)|Anna-ten-Drieënbeeld]]- afkomstig uit de Munsterabdij in Roermond. | ||
− | |valign="top" align=justify|Houten beeld van de [[H. Lucia]], Maaslands, uit de eerste helft van de | + | |valign="top" align=justify|Houten beeld van de [[H. Lucia]], Maaslands, uit de eerste helft van de 16<sup>de</sup> eeuw, ± 75 cm. hoog. Het beeld is in het begin van de 20ste eeuw overschilderd. Sommige bronnen noemen dit beeld H. Catharina. De rechterhand en het zwaard zijn ooit vernieuwd. (83 cm) |
|- | |- | ||
|} | |} | ||
Regel 91: | Regel 94: | ||
|valign="top" |[[file:AK FrXavgroot01.jpg|left|thumb|201px|[[H. Franciscus Xaverius]] (groot)]] | |valign="top" |[[file:AK FrXavgroot01.jpg|left|thumb|201px|[[H. Franciscus Xaverius]] (groot)]] | ||
|- | |- | ||
− | |valign="top" align=justify|[[H. Franciscus Xaverius]], een houten beeldje van vóór 1700. Het beeld is ooit van een nieuwe hand en kruis voorzien. Mogelijk is dit beeld (Xaverius is een heilige Jezuïet) met de biechtstoelen meegekomen uit de Jezuïetenkerk van Roermond (68 cm). | + | |valign="top" align=justify|[[H. Franciscus Xaverius]], een houten beeldje van vóór 1700. Het beeld is ooit van een nieuwe hand en kruis voorzien. Mogelijk is dit beeld (Xaverius is een heilige Jezuïet) met de [[Inventaris St. Augustinuskerk#Biechtstoelen|biechtstoelen]] meegekomen uit de Jezuïetenkerk van Roermond in 1778 (68 cm). |
|valign="top" align=justify|[[H. Augustinus van Hippo|H. Augustinus]], houten beeld 15de eeuw. Heeft een latere verflaag gekregen, die weer verwijderd is. (93 cm) | |valign="top" align=justify|[[H. Augustinus van Hippo|H. Augustinus]], houten beeld 15de eeuw. Heeft een latere verflaag gekregen, die weer verwijderd is. (93 cm) | ||
|valign="top" align=justify|Dit neo-gotieke beeld van de [[H. Franciscus Xaverius]] (gips) is vermoedelijk uit het begin van de 20ste eeuw. (130 cm) | |valign="top" align=justify|Dit neo-gotieke beeld van de [[H. Franciscus Xaverius]] (gips) is vermoedelijk uit het begin van de 20ste eeuw. (130 cm) | ||
Regel 109: | Regel 112: | ||
|valign="top" |[[file:AK_priesterkoor_1784.JPG|left|thumb|300px|Sedilia met ambo]] | |valign="top" |[[file:AK_priesterkoor_1784.JPG|left|thumb|300px|Sedilia met ambo]] | ||
|- | |- | ||
− | |valign="top" align=justify|Deze foto is genomen vanuit loge links boven, waar vroeger "die van het kasteel" plaatsnamen. Deze ruimte is | + | |valign="top" align=justify|Deze foto is genomen vanuit loge links boven, waar vroeger "die van het kasteel" plaatsnamen. Deze ruimte is intussen in gebruik als opslagruimte. De marmeren rozet onder het altaar werd volgens de overlevering betaald met geld ingezameld door de kapelaan. Vermoedelijk is dat kapelaan Smeets die in Elsloo was tijdens de bouw van de kerk onder [[pastoor Petrus Willems]]. |
− | |valign="top" align=justify|De ambo is [[eigen productie]] 2005 voorzien van de Griekse letters Α (alfa) en Ω (omega). ΑΩ | + | |valign="top" align=justify|De ambo is [[eigen productie]] 2005 voorzien van de Griekse letters Α (alfa) en Ω (omega). ΑΩ, de eerste en laatste letter van het Griekse alfabet, staan voor begin en einde. Jezus noemde zichzelf zo in Ap. 1,8;21,6;22,13. Hoogte 127 cm. De middelste van de drie sedilia (stoelen) draagt het wapenschild van de vroegere gemeente Elsloo en de tekst "Eccl. S. Augustini Elsloo" in een banderol (= Kerk van St. Augustinus Elsloo). |
|- | |- | ||
|valign="top" |[[file:AK_evangelieambo.JPG|left|thumb|300px|Pupiter voor evangelieboek]] | |valign="top" |[[file:AK_evangelieambo.JPG|left|thumb|300px|Pupiter voor evangelieboek]] | ||
Regel 128: | Regel 131: | ||
|- | |- | ||
|valign="top" colspan=2 align=justify| | |valign="top" colspan=2 align=justify| | ||
− | Biechtstoelen in Korinthisch stijl, van rond 1717 uit de Jezuïetenkerk te Roermond. Ze zijn in Elsloo vanaf 1778 en hebben dus de brand van de oude kerk overleefd. Volgens de overlevering zijn ze meegebracht door oud-Jezuiet, pastoor Henricus Daemen. Deze was pastoor van Elsloo van 23 juni 1777 tot eind januari 1798. De Jezuïetenorde werd onder druk van de koningen van Frankrijk, Pruisen en Portugal in 1773 door paus Clemens XIV (1769-1774) opgeheven. Ten laatste vóór de inventarisering van 1953 zijn deze biechtstoelen vertimmerd en waren er drie deuren | + | Biechtstoelen in Korinthisch stijl, van rond 1717 uit de Jezuïetenkerk te Roermond. Ze zijn in Elsloo vanaf 1778 en hebben dus de brand van de oude kerk overleefd. Volgens de overlevering zijn ze meegebracht door oud-Jezuiet, [[pastoor Daemen|pastoor Henricus Daemen]]. Deze was pastoor van Elsloo van 23 juni 1777 tot eind januari 1798. De Jezuïetenorde werd onder druk van de koningen van Frankrijk, Pruisen en Portugal in 1773 door paus Clemens XIV (1769-1774) opgeheven. Ten laatste vóór de inventarisering van 1953 zijn deze biechtstoelen vertimmerd en waren er in elke biechtstoel drie deuren gemaakt in plaats van de gordijnen. In 2000 zijn zij gerestaureerd door onze vrijwilligersgroep. Twee identieke biechtstoelen staan overigens in de kerk van Grevenbicht, zij het dat die laatste de ornamenten aan de bovenkant kwijt zijn. De biechtstoelen uit Grevenbicht hebben model gestaan voor de restauratie in 2000.<br> |
− | De biechtstoelen worden bekroond met een medaillon met een heiligenbuste. Vroeger werd deze buste op de biechtstoel aan de westzijde geflankeerd door twee putti, volgens een oude foto van de inventaris. Deze engelen zijn verdwenen, vermoedelijk eind 1980-er jaren. Op een foto uit 1976 zijn ze er nog. In 1983 schrijft | + | Wij vermoeden dat ons kleine beeld van [[Inventaris St. Augustinuskerk#Oostwand|Franciscus Xaverius]], een heilige Jezuïet, ook afkomstig is uit de Jezuïetenkerk van Roermond. |
+ | De biechtstoelen worden bekroond met een medaillon met een heiligenbuste. Vroeger werd deze buste op de biechtstoel aan de westzijde geflankeerd door twee putti, volgens een oude foto van de inventaris. Deze engelen zijn verdwenen, vermoedelijk eind 1980-er jaren. Op een foto uit 1976 zijn ze er nog. In 1983 schrijft kapelaan Delahaye [[Liber Memorialis]], 305, naar aanleiding de opknapbeurt van het orgel dat: "De 2 houten engelen op de rechterbiechtstoel horen eigenlijk bij 't orgel. Ze droegen elk een muziekinstrument." Hieruit leiden wij af dat ze er in 1983 nog waren en ook dat zij niet origineel bij de biechtstoel hoorden.<br> | ||
|} | |} | ||
Regel 148: | Regel 152: | ||
|valign="top"|[[file:AK_inventaris_2648.JPG|thumb|400px|center|Kerkbanken]] | |valign="top"|[[file:AK_inventaris_2648.JPG|thumb|400px|center|Kerkbanken]] | ||
|} | |} | ||
− | De kerkbanken werden in 1927 | + | De kerkbanken werden in 1927 geplaatst, ter vervanging van ouder meubilair. Het hout werd aangekocht in Rotterdam bij Van Weezeldt.<br> |
− | L. Vleugels maakte de banken. Deze waren als wij goed ingelicht zijn met een open rug en zijn later onder [[pastoor Biermans]] van gesloten ruggen voorzien.<br> | + | L. Vleugels maakte de banken. Deze waren als wij goed ingelicht zijn met een open rug en zijn later onder [[pastoor Biermans]] (1921-1936) van gesloten ruggen voorzien.<br> |
Ook de houten vloeren werden onder [[pastoor Biermans]] vernieuwd. | Ook de houten vloeren werden onder [[pastoor Biermans]] vernieuwd. | ||
Regel 164: | Regel 168: | ||
|valign="top"|[[file:paneelEmmaus01.jpg|thumb|300px|right|Paneel: Jezus en de Emmaüsgangers.]] | |valign="top"|[[file:paneelEmmaus01.jpg|thumb|300px|right|Paneel: Jezus en de Emmaüsgangers.]] | ||
|- | |- | ||
− | |valign="top" colspan=2 align=justify|Beide eikenhouten panelen zijn afkomstig van het vroegere hoofdaltaar uit deze kerk, van de hand van fa. Leenaerts, Roermond uit 1917-18. Dit altaar is gesneuveld tijdens de "beeldenstorm" in het | + | |valign="top" colspan=2 align=justify|Beide eikenhouten panelen zijn afkomstig van het vroegere hoofdaltaar uit deze kerk, van de hand van fa. Leenaerts, Roermond uit 1917-18. Dit altaar is gesneuveld tijdens de "beeldenstorm" in het jaar 1965. Het toenmalige altaar is toen afgebroken en de panelen zijn ingemetseld op het priesterkoor. De inventaris van 1976 vermeldt onbegrijpelijkerwijze dat deze panelen uit de Martinuskerk van Beek zouden komen. U kunt ze (met enige moeite) zelf herkennen op [[Geschiedenis St. Augustinuskerk#Archiefbeelden|deze foto uit 1957]].<br> |
Beide panelen beelden een passage uit het evangelie uit die verwijst naar de Eucharistie. Op het linker paneel is Jezus in gesprek met de Samaritaanse vrouw bij de put (Joh. 4,1-42). Het rechter paneel is een voorstelling van Jezus met de Emmaüsgangers. (Lc. 24) (76 x 72,5 cm) | Beide panelen beelden een passage uit het evangelie uit die verwijst naar de Eucharistie. Op het linker paneel is Jezus in gesprek met de Samaritaanse vrouw bij de put (Joh. 4,1-42). Het rechter paneel is een voorstelling van Jezus met de Emmaüsgangers. (Lc. 24) (76 x 72,5 cm) | ||
|- | |- | ||
Regel 201: | Regel 205: | ||
== In de sacristie == | == In de sacristie == | ||
{|cellspacing=5 cellpadding=5 | {|cellspacing=5 cellpadding=5 | ||
− | |valign="top"|[[file:AKsacristie01.jpg|thumb|400px|left|Christus in het graf]] | + | |valign="top"|[[file:AKsacristie01.jpg|thumb|400px|left|Christus in het graf, Duchateau 1838]] |
|valign="top"|[[file:AK_Mariabeeldje 5401.JPG|left|thumb|250px|Mariabeeldje]] | |valign="top"|[[file:AK_Mariabeeldje 5401.JPG|left|thumb|250px|Mariabeeldje]] | ||
|valign="top"|[[file:AK sacristiekruis 2022.jpg|thumb|305px|right|Kruisbeeld gekregen 2022]] | |valign="top"|[[file:AK sacristiekruis 2022.jpg|thumb|305px|right|Kruisbeeld gekregen 2022]] | ||
|- | |- | ||
− | |valign="top" align=justify|Het schilderij uit 1838 is in 1903 door de gravin de Geloes aan de kerk geschonken. Het stelt | + | |valign="top" align=justify|Het schilderij uit 1838 is in 1903 door de gravin de Geloes aan de kerk geschonken. De afgebeelde persoon is [https://nl.wikipedia.org/wiki/Charles-Emile_de_Geloes_d%27Elsloo Charles-Emile de Geloes d'Elsloo] (Luik 30 okt. 1787 - Elsloo 21 okt. 1834). Hij was getrouwd met gravin Antoinette de Borchgrave d'Altena (1785-1860). Het schilderij stelt Karel de Geloes op zijn sterfbed voor als de gestorven Jezus. Het doek is uit een groter doek gesneden. Deze graaf en zijn echtgenote liggen beide begraven in [[Grafkapel de Geloes, binnenaanzicht|de Geloeskapel]] op [[Begraafplaats Op de Berg|ons kerkhof]]. In het ''[[Liber Memorialis]]'' staat een verdwaalde invoeging "Notanda" ondertekend door [[pastoor Thissen]], deze tekst moet uit 1911 zijn. <ref>Over deze tekst zie [[Liber Memorialis|<i>Liber Memorialis</i>, 134.]]</ref><br> |
"<i>Bij gelegenheid van het afsterven van de Graaf de Geloes werd door de gravin aan de kerk geschonken het schilderij "Christus in het graf". Deze schilderij werd in de thans bestaande kerk in het voorportaal van de kerk geplaatst en daar heeft daar zij blootgestaan aan weer en wind en zeer veel geleden. Ofschoon volgens het zeggen van deskundigen de schilderij geen bijzondere waarde heeft, heb ik haar door de kunstschilder Albin Windhausen te Roermond laten restaureren voor zover het nog ging in het jaar 1911. Gedeeltelijk is het onderschrift nog te lezen: "Datum in memoriam Comitis de Geloes ab uxore ejus Comitessa De Borchgrave, puerisque ejus 1838. Duchateau fecit". Duchateau was door de graaf op het kasteel ontboden.</i>"<br> | "<i>Bij gelegenheid van het afsterven van de Graaf de Geloes werd door de gravin aan de kerk geschonken het schilderij "Christus in het graf". Deze schilderij werd in de thans bestaande kerk in het voorportaal van de kerk geplaatst en daar heeft daar zij blootgestaan aan weer en wind en zeer veel geleden. Ofschoon volgens het zeggen van deskundigen de schilderij geen bijzondere waarde heeft, heb ik haar door de kunstschilder Albin Windhausen te Roermond laten restaureren voor zover het nog ging in het jaar 1911. Gedeeltelijk is het onderschrift nog te lezen: "Datum in memoriam Comitis de Geloes ab uxore ejus Comitessa De Borchgrave, puerisque ejus 1838. Duchateau fecit". Duchateau was door de graaf op het kasteel ontboden.</i>"<br> | ||
Kennelijk was Duchateau ontboden om dit schilderij te maken.<br> | Kennelijk was Duchateau ontboden om dit schilderij te maken.<br> | ||
− | Tegenwoordig hebben wij nog de helft van het doek | + | Het doek moet in de vorige Augustinuskerk, afgebrand in 1843, hebben gehangen en in de nieuwe kerk kennelijk in het voorportaal gehangen. Dat is tegenwoordig tussen de twee rijen binnendeuren bij de hoofdingang, voor 1909 was de buitendeur op de plaats van de eerste rij binnendeuren. <ref>[[Liber Memorialis| <i>Liber Memorialis</i>, 149]].</ref><br> |
+ | Tegenwoordig hebben wij nog de helft van het doek. De tweedeling is waarschijnlijk in 1911 gebeurd. Lange tijd wisten wij enkel uit overlevering dat het doek in tweeën gedeeld zou zijn. We hadden daar ernstige twijfels bij omdat er raar genoeg geen sporen daarvan op het doek te vinden zijn (verfresten op rand, enz.). Door de tekst hierboven van [[pastoor Thissen]] is de zaak opgelost.<br> | ||
Nu staat onderaan over de hele breedte van het doek (moeilijk leesbaar): DATUM IN MEMORIAM COMITIS DE GELOES AB UXORE. De rest van de originele tekst (zie hierboven) is dus weggevallen.<br> | Nu staat onderaan over de hele breedte van het doek (moeilijk leesbaar): DATUM IN MEMORIAM COMITIS DE GELOES AB UXORE. De rest van de originele tekst (zie hierboven) is dus weggevallen.<br> | ||
− | De vertaling luidt (in schuin het weggevallen gedeelte): Gegeven ter nagedachtenis van graaf de Geloes door zijn echtgenote <i>de Borchgrave, en zijn kinderen. 1838 Duchateau heeft (mij) gemaakt.</i><br> | + | De vertaling luidt (in schuin het weggevallen gedeelte): Gegeven ter nagedachtenis van graaf de Geloes door zijn echtgenote <i>gravin de Borchgrave, en zijn kinderen. 1838 Duchateau heeft (mij) gemaakt.</i><br> |
(Doek: 91x58 cm) | (Doek: 91x58 cm) | ||
− | |valign=top|Het houten Mariabeeld is uit de 16de of begin 17de eeuw (Mechels). Het is eigenlijk het patroonsbeeld van de Mariakerk. (h. 62 cm) Het heeft van 1993-2020 in de [[St. Augustinuskerk#Binnenkapel|Mariakapel-binnen]] gestaan. | + | |valign=top align=justify|Het houten Mariabeeld is uit de 16de of begin 17de eeuw (Mechels). Het is eigenlijk het patroonsbeeld van de [[Mariakerk]] die voluit heet O.L.V. van de vrede des harten. (h. 62 cm) Het heeft van 1993-2020 in de [[St. Augustinuskerk#Binnenkapel|Mariakapel-binnen]] gestaan. |
− | |valign=top|Kruisbeeld 130 cm, houten corpus 75 cm. Gekregen in oktober 2022, aan de stijl te zien uit Val Pusterlengo (Canisei) Italië. | + | |valign=top align=justify|Kruisbeeld 130 cm, houten corpus 75 cm. Gekregen in oktober 2022, aan de stijl te zien uit Val Pusterlengo (Canisei) Italië. |
|} | |} | ||
Regel 231: | Regel 236: | ||
|[[file:AK_Maria_5392.JPG|left|thumb|300px|St. Augustinuskerk, binnenkapel, Mariabeeld (2020)]] | |[[file:AK_Maria_5392.JPG|left|thumb|300px|St. Augustinuskerk, binnenkapel, Mariabeeld (2020)]] | ||
|- | |- | ||
− | |valign=top colspan=2 align=justify|Het altaartje met retabel van de binnenkapel is afkomstig uit de St. Laurentiuskerk van Spaubeek. Het is in de 19de eeuwse baroktrant (eerste kwart van de 19de eeuw). | + | |valign=top colspan=2 align=justify|Het altaartje met retabel van de binnenkapel is, toen in slechte toestand, afkomstig uit de St. Laurentiuskerk van Spaubeek. Het werd in 1909 gekocht, gerestaureerd en geschilderd.<ref>[[Liber Memorialis|<i>Liber Memorialis</i>, 149.]]</ref> Het is in de 19de eeuwse baroktrant (eerste kwart van de 19de eeuw). In 1909 werd ook de buitendeur die hier was, direct achter het huidige altaar, "gesupprimeerd". [[Liber Memorialis|<i>Liber Memorialis</i>, 148.]] Eerder was hier de toegang tot de kerk. In 1909 werd het huidige portaal als toegang ingericht, daartoe werd de trap naar het oksaal verplaatst zodat de [[Inventaris St. Augustinuskerk#Mariakapel buiten|andere kapel, nu de buitenkapel]], beschikbaar kwam als doopkapel. |
− | + | |valign=top align=justify|Het eikenhouten Mariabeeld (h. 97 cm) is op 15 augustus 2020 geplaatst. Het is gemaakt door [[Meester van Elsloo 2.0|Vera Teunen]] in de stijl van de [[Meester van Elsloo]] voor de documentaire-film "[{{#data: website->mythe}} De mythe en de Meester]" van [{{#data: website->holscher}} Bart Hölscher]. Een uitgebreider verhaal achter dit beeld vind u [[Meester van Elsloo 2.0|hier]]. (h. 97 cm) | |
− | + | |- | |
− | |valign=top align=justify|Het eikenhouten Mariabeeld (h. 97 cm) is op 15 augustus 2020 geplaatst. Het is gemaakt door [[Meester van Elsloo 2.0|Vera Teunen]] in de stijl van de [[Meester van Elsloo]] documentaire-film "De mythe en de | + | |colspan=3 align=justify| |
+ | In 1913 had pastoor Thissen de opbouw van het altaar laten aanpassen zodat de icoon van Altijddurende Bijstand erop geplaatstkon worden. In 1982 werd deze icoon vervangen zodat het kleine donkere Mariabeeld er geplaatst kon worden, met ex-voto's op rood fluweel achter haar.<ref>[[Liber Memorialis|<i>Liber Memorialis</i>]], anno 192 p. 303.</ref> Deze, meestal kleine gouden, ex-voto's zijn in 1992 gestolen.<br> | ||
+ | In de zomer van 1997 vonden wij bij het restaureren en vervangen van het vergane altaarblad (houtworm) heel wat halfvergane pakken "Lucky Strike"-sigaretten. Kennelijk heeft iemand deze na de bevrijding in 1944 daar verstopt en vervolgens vergeten.<br> | ||
+ | Op 15 augustus 2020 is hier een nieuw beeld geplaats. (zie hier boven)<br> | ||
+ | Op 14 augustus 2024 zijn [[Altaarrelikwie St. Augustinuskerk (1779)|twee teruggevonden reliekbussen]] uit twee altaren van de [[Geschiedenis St. Augustinuskerk|vorige St. Augustinuskerk]] in dit altaar geplaatst. | ||
|- | |- | ||
− | |valign=top|[[file:AK_binnenkapel0594.JPG |left|thumb|300px|St. Augustinuskerk, binnenkapel, | + | |valign=top|[[file:AK_binnenkapel0594.JPG |left|thumb|300px|St. Augustinuskerk, binnenkapel, Blijde geheimen]] |
− | |valign=top|[[file:AK_binnenkapel0595.JPG |left|thumb|300px|St. Augustinuskerk, binnenkapel, | + | |valign=top|[[file:AK_binnenkapel0595.JPG |left|thumb|300px|St. Augustinuskerk, binnenkapel, Glorievolle gheimen]] |
|- | |- | ||
− | |colspan=2|[[file:IMG_5491.JPG|center|thumb|600px|St. Augustinuskerk, binnenkapel, Mozaïekvloer ( | + | |colspan=2|[[file:IMG_5491.JPG|center|thumb|600px|St. Augustinuskerk, binnenkapel, Mozaïekvloer (1909) door Jos Eigens? (onleesbaar) uit Maastricht.<ref>[[Liber Memorialis|<i>Liber Memorialis</i>, 149.]]</ref>]] |
|} | |} | ||
Regel 250: | Regel 259: | ||
{|width=850px cellspacing=5 cellpadding=5 | {|width=850px cellspacing=5 cellpadding=5 | ||
|valign="top" |[[file:Catsopkruis01.jpg|thumb|300px|left|Het kruis van Catsop]] | |valign="top" |[[file:Catsopkruis01.jpg|thumb|300px|left|Het kruis van Catsop]] | ||
− | |style="background:#F0FFFF;" valign="top" width= | + | |style="background:#F0FFFF;" valign="top" width=230| |
<poem> | <poem> | ||
'''Bie ut kruus van Catsop''' | '''Bie ut kruus van Catsop''' | ||
Regel 284: | Regel 293: | ||
Er werden toen een aantal copieën van het kruis gemaakt. Een exemplaar, in bezit van het Groene Kruis, Elsloo hebben wij ten geschenke gekregen bij de opening van de [[Parochiezaal|parochiezaal]] in 1995 waar het tegen de achterwand hangt. Ook een tweede exemplaar is aan ons geschonken en hangt in de bijsacristie van de [[Mariakerk]]. In mei 2023 hebben wij er een aangetroffen in de parochiezaal van de Barbarakerk in Treebeek.<br> | Er werden toen een aantal copieën van het kruis gemaakt. Een exemplaar, in bezit van het Groene Kruis, Elsloo hebben wij ten geschenke gekregen bij de opening van de [[Parochiezaal|parochiezaal]] in 1995 waar het tegen de achterwand hangt. Ook een tweede exemplaar is aan ons geschonken en hangt in de bijsacristie van de [[Mariakerk]]. In mei 2023 hebben wij er een aangetroffen in de parochiezaal van de Barbarakerk in Treebeek.<br> | ||
<br> | <br> | ||
− | In het [[Liber Memorialis] | + | In het [[Liber Memorialis,<i>Liber Memorialis</i>, 204]] staat als laatste onder 1941 (van de hand van pastoor Helgers):<br> |
<u>Pro memorie;</u> een zeer oud kruisbeeld, dat in vervallen toestand “op het Eind” tegen ‘t huis van Engelen hing werd in der loop van dit jaar gerestaureerd door het atelier Hack te Maastricht en heeft een plaats gekregen in onze kerk op het O.L. Vrouwe altaar.<br> | <u>Pro memorie;</u> een zeer oud kruisbeeld, dat in vervallen toestand “op het Eind” tegen ‘t huis van Engelen hing werd in der loop van dit jaar gerestaureerd door het atelier Hack te Maastricht en heeft een plaats gekregen in onze kerk op het O.L. Vrouwe altaar.<br> | ||
|} | |} | ||
==== Triomfkruis ==== | ==== Triomfkruis ==== | ||
− | {|width= | + | {|width=800px cellspacing=5 cellpadding=5 |
|valign="top" |[[file:AK_grootkruis_5397.JPG|thumb|400px|left|Triomfkruis]] | |valign="top" |[[file:AK_grootkruis_5397.JPG|thumb|400px|left|Triomfkruis]] | ||
− | |valign="top" align=justify|Het 1,5 m meter hoge corpus uit notenhout (kennelijk) dateert van rond 1500. Het corpus hing ooit, op een ander kruis, buiten in de buurt van vorige kerk onder een afdak. Het werd in | + | |valign="top" align=justify|Het 1,5 m meter hoge corpus uit notenhout (kennelijk) dateert van rond 1500. Het corpus hing ooit, op een ander kruis, buiten in de buurt van of tegen de vorige kerk onder een afdak. Het werd in 1907 gerestaureerd door Jos Thissen uit Roermond voor 200 gulden.<ref>[[Liber Memorialis|<i>Liber Memorialis</i>, 145.]]</ref> Het hoofd en enkele onderdelen aan de zijde en voeten werden vernieuwd in eikenhout. Het huidige kruishout is toen ook nieuw vervaardigd. Het werd gepolychromeerd door J. Meurmans uit Roermond. Het hele kruis heeft al eerder in deze kapel gehangen, later hing het aan de zuil tegenover de preekstoel en daarna hing het boven de communiebank tot aan de plaatsing van het huidige hoofdaltaar in 1998. |
|} | |} | ||
Regel 306: | Regel 315: | ||
{|width=600px cellspacing=5 cellpadding=5 | {|width=600px cellspacing=5 cellpadding=5 | ||
|valign="top" |[[file:AMMariabuiten01.jpg|thumb|300px|Mariabeeld Mariakapel]] | |valign="top" |[[file:AMMariabuiten01.jpg|thumb|300px|Mariabeeld Mariakapel]] | ||
− | |valign="top" align=justify|Mariabeeld in de Mariakapel (buiten). | + | |valign="top" align=justify|Mariabeeld in de Mariakapel (buiten). Het beeld is van metaal, voorzien van een plamuurlaag waardoor het op terracottalijkt. Het is afkomstig uit Frankrijk. Het werd verworven in 1993.<br> |
Deze kapel is in principe overdag open. Men kan er komen bidden en eventueel een kaarsje branden. | Deze kapel is in principe overdag open. Men kan er komen bidden en eventueel een kaarsje branden. | ||
|- | |- | ||
Regel 317: | Regel 326: | ||
|valign="top" |[[file:AK_Hfam_doek01.JPG|thumb|250px|left|[[Maria Tenhemelopneming]]]] | |valign="top" |[[file:AK_Hfam_doek01.JPG|thumb|250px|left|[[Maria Tenhemelopneming]]]] | ||
|- | |- | ||
− | |valign="top" |[[file:AK_Hfam_1723.JPG|thumb| | + | |valign="top" |[[file:AK_Hfam_1723.JPG|thumb|250px|left|Houten kruisbeeld]] |
− | |valign="top" |[[file:AK_JohdeDoper01.JPG|thumb| | + | |valign="top" |[[file:AK_JohdeDoper01.JPG|thumb|250px|left|[[H. Johannes de Doper]] (1921)<ref>zie 'Heemkundesnippers', 31{{sc}}</ref>]] |
|- | |- | ||
− | |valign="top" colspan=3 align=justify|Zijaltaar: het vroegere Maria- of [[HH. Anna en Joachim|St. Anna]]-altaar, zoals het opschrift “Sancta Maria, ora pro nobis” aangeeft | + | |valign="top" colspan=3 align=justify|Zijaltaar: het vroegere Maria- of [[HH. Anna en Joachim|St. Anna]]-altaar, zoals het opschrift “Sancta Maria, ora pro nobis” aangeeft. Het altaar is zoals de andere altaren in classicistische barok. Lodewijk XVI-voetstuk. Het is samen met het andere zijaltaar afkomstig uit de Munsterkerk te Roermond (ca. 1850). Het schilderij stelt [[Maria Tenhemelopneming|Maria-ten-hemelopneming]] en is gerestaureerd in 2001. Het beeldje geheel boven is de [[H. Johannes de Doper]] (1921) en niet de [[H. Rochus]] zoals heel wat werken vermelden. Het houten kruis (corpus 36 cm hoog) is uit het laatste kwart van de 18de eeuw. Het houten beeld van de H. Familie (Jezus, Maria en Jozef) is gemaakt door Fa. J. Thissen en Zn. uit Roermond in 1921. Voor 1965 stond het beeld van Anna-ten-Drieën hier, zoals te zien op oude foto's. Anna-ten-Drieën is naar het andere zij-altaar (andere kant) verplaatst in 1965 toen hier het tabernakel geplaatst werd. Bij de plaatsing van het nieuwe altaar in 1998 is het tabernakel hier vervallen en is de H. Familie hier geplaatst. In de periode 1965-1998 stond het beeld van de H. Familie in de Mariakerk, op een tafeltje op de plaats van de achterste biechtstoel aan de oostzijde. |
|} | |} | ||
=== Zijaltaar (Anna-ten-Drieën) === | === Zijaltaar (Anna-ten-Drieën) === | ||
{|width=650px cellpadding=5 | {|width=650px cellpadding=5 | ||
− | |valign="top"|[[file:zijaltaarAnna01.jpg|thumb|200px|Anna-ten-Drieën-altaar. ( | + | |colspan=3 align=center|[[file:AK_Anna_0611.JPG|thumb|center|600px|Anna-ten-Drieën. (ca 1480) (foto P. Sniekers)]] |
+ | |- | ||
+ | |valign="top"|[[file:zijaltaarAnna01.jpg|thumb|200px|Anna-ten-Drieën-altaar. (begin <sup>de</sup> eeuw)]] | ||
|valign="top"|[[file:Anna01.JPG|thumb|250px|Anna-ten-Drieën. (ca 1480)]] | |valign="top"|[[file:Anna01.JPG|thumb|250px|Anna-ten-Drieën. (ca 1480)]] | ||
− | |valign="top"|[[file:AK_Annadoek01.jpg|thumb|250px|Kruisafname ( | + | |valign="top"|[[file:AK_Annadoek01.jpg|thumb|250px|Kruisafname (begin 18<sup>de</sup> eeuw) 210 x 160 cm]] |
|- | |- | ||
|valign="top"|[[file:AK_Anna_1677.JPG|thumb|150px|Houten kruisbeeld (19<sup>de</sup> eeuws)]] | |valign="top"|[[file:AK_Anna_1677.JPG|thumb|150px|Houten kruisbeeld (19<sup>de</sup> eeuws)]] | ||
|valign="top"|[[file:AK_Joachim01.JPG|thumb|150px|[[HH. Anna en Joachim|H. Joachim]] Beeld uit 1921.]] | |valign="top"|[[file:AK_Joachim01.JPG|thumb|150px|[[HH. Anna en Joachim|H. Joachim]] Beeld uit 1921.]] | ||
|- | |- | ||
− | + | |valign="top" colspan=3 align=justify|In dit monumentale barokke zij-altaar staat het beroemde beeld van Anna-ten-Drieën (= Jezus met zijn moeder Maria en zijn grootmoeder Anna). Het eikenhouten beeld is gemaakt omstreeks 1480. Het is het voornaamste werk van de zogenaamde [[Meester van Elsloo]]. De beelden van deze meester bevinden zich m.n. tussen Luik en Venlo, o.a. in Horst, Maaseik, Bocholt, Ellikom, Montfort, Roermond, Thorn en Wylre. Dit beeld is van al deze werken veruit het belangrijkste. Het is uit één blok eikenhout gesneden en meet 129 x 81,5 x 43 cm en weegt 80 kg. De polychromie is niet origineel maar dateert uit 1890 en is van de hand van Willem Houtermans uit Roermond.<Ref> Zie {{sc|Venner}}, 54-55.</ref> Er zit een nog oudere verflaag onder. Het schilderij van de kruisafname (210x160), net zoals het doek in het hoofdaltaar naar voorbeelden van de kruisafname door Rubens geschilderd, draagt het wapen van de schenkster: Adrienne van Rheede de Saesfeld, abdis van het klooster bij de Munsterkerk te Roermond van 1705-1728. De aanwezigheid van dit wapenschild geeft aan dat beide zij-altaren afkomstig zijn uit de Munsterkerk. Ze zijn behalve enkele toevoegingen in 1703-1728 vervaardigd. Het feit dat het altaar ontworpen lijkt te zijn om het Anna-ten-Drieën-beeld in zijn nis te bevatten ondersteunt de overlevering die beweert dat dat beeld uit deze kerk komt.<ref>J.J.M. {{sc|Timmers}}, ''Houten beelden. De houtsculptuur in de Noordelijke Nederlanden tijdens de late middeleeuwen.'' (= ''De schoonheid van ons land'', 5) Amsterdam, Contact, 1949, 40.</ref> Verder onderzoek<ref>Zie: Gerard {{sc|Venner}}, `De Herkomst van het Sint-Anna te Drieën in de parochiekerk te Elsloo: een reconstructie van de geschiedenis van een referentiebeeld`, in: Famke {{sc|Peters}} (ed.), <i>A Masterly Hand. Interdisciplinary Research on the Late-Medieval Sculptor(s) Master of Elsloo in an International Perspectice</i>, Brussel, KIK, 2013, 48-63.<br>Een uitgebreide technische beschrijving is daarin te vinden: Arnold {{sc|Truyen}}, 'Technical Study of the St Anne the Virgin and Child in Elsloo and Some Other Sculptures Asscociated with the Master of Elsloo', ibid. 218-227.</ref> heeft geleerd dat dit beeld samen met de beide zij-altaren en het [[Inventaris St. Augustinuskerk#Beelden, westwand|Barbarabeeld]] inderdaad afkomstig is van de Munsterabdij in Roermond. Daar werden zij in 1849-1850 gekocht door het kerkbestuur van Elsloo. Kennelijk was de link naar Roermond die van Leonard Muyrers, metselaar en aannemer uit Roermond die in 1848 met de bouw van de St. Augustinuskerk bezig was.<br> | |
− | + | Het beeldje geheel boven is de [[HH. Anna en Joachim|H. Joachim]], de vader van Maria (1921).<ref>zie 'Heemkundesnippers', 31{{sc}}</ref> Het doek is in 2001 gerestaureerd. Houten kruis met corpus, 19de eeuws (56 cm). | |
− | |valign="top" colspan=3 align=justify|In dit monumentale barokke zij-altaar staat het beroemde beeld van Anna-ten-Drieën (= Jezus met zijn moeder Maria en zijn grootmoeder Anna). Het eikenhouten beeld is gemaakt omstreeks 1480. Het is het voornaamste werk van de zogenaamde [[Meester van Elsloo]]. De beelden van deze meester bevinden zich m.n. tussen Luik en Venlo, o.a. in Horst, Maaseik, Bocholt, Ellikom, Montfort, Roermond, Thorn en Wylre. Dit beeld is van al deze werken veruit het belangrijkste. Het is uit één blok eikenhout gesneden en meet 129 x 81,5 x 43 cm en weegt 80 kg. De polychromie is niet origineel maar dateert uit 1890 en is van de hand van Willem Houtermans uit Roermond.<Ref> Zie {{sc|Venner}}, 54-55</ref> Er zit een nog oudere verflaag onder. Het schilderij van de kruisafname (210x160), net zoals het doek in het hoofdaltaar naar voorbeelden van de kruisafname door Rubens geschilderd, draagt het wapen van de schenkster: Adrienne van Rheede de Saesfeld, abdis van het klooster bij de Munsterkerk te Roermond van 1705-1728. De aanwezigheid van dit wapenschild geeft aan dat beide zij-altaren afkomstig zijn uit de Munsterkerk. Ze zijn behalve enkele toevoegingen in 1703-1728 vervaardigd. Het feit dat het altaar ontworpen lijkt te zijn om het Anna-ten-Drieën-beeld in zijn nis te bevatten ondersteunt de overlevering die beweert dat dat beeld uit deze kerk komt.<ref>J.J.M. {{sc|Timmers}}, ''Houten beelden. De houtsculptuur in de Noordelijke Nederlanden tijdens de late middeleeuwen.'' (= ''De schoonheid van ons land'', 5) Amsterdam, Contact, 1949, 40.</ref> Verder onderzoek<ref>Zie: Gerard {{sc|Venner}}, | ||
− | Het beeldje geheel boven is de [[HH. Anna en Joachim|H. Joachim]], de vader van Maria (1921). Het doek is in 2001 gerestaureerd. Houten kruis met corpus, 19de eeuws (56 cm) | ||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
|} | |} | ||
− | + | ==Trivia== | |
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
{|width=600px cellspacing=5 cellpadding=5 | {|width=600px cellspacing=5 cellpadding=5 | ||
|valign=top|[[file:AK voordeur.jpg|thumb|258px|Voordeur met beslag]] | |valign=top|[[file:AK voordeur.jpg|thumb|258px|Voordeur met beslag]] | ||
Regel 516: | Regel 353: | ||
|- | |- | ||
|valign=top align=justify colspan=2| | |valign=top align=justify colspan=2| | ||
− | Het ijzeren beslag van alle buitendeuren, behalve dat van hoofdingang, is gemaakt door P. Heij in de smederij van het Veenpark, in Barger-Compascuum in augustus 2005. | + | Het ijzeren beslag van alle buitendeuren, behalve dat van hoofdingang, is gemaakt door P. Heij in de smederij van het Veenpark, in Barger-Compascuum in augustus 2005.<br> |
+ | Ook het beslag van de zijdeur van de [[St. Jozefkerk]] is van de hand van P. Heij en in 2005 aangebracht. | ||
|} | |} | ||
Een deel van de inventaris uit deze kerk is elders in opslag.<br> | Een deel van de inventaris uit deze kerk is elders in opslag.<br> |
Huidige versie van 17 aug 2024 om 10:19
|